Νομίζω πως ανεξάρτητα από την ειδικότητα ή την εμπειρία μας ως εκπαιδευτικοί, όλοι θα συμφωνήσουμε ότι η αρχή της σχολικής χρονιάς είναι καθοριστική. Από τις πρώτες στιγμές στην τάξη διαμορφώνεται το κλίμα και η σχέση δασκάλου–μαθητών, τα οποία θα μας συνοδεύσουν ολόκληρη τη χρονιά. Για να επιτύχουμε ένα θετικό ξεκίνημα, η προσέγγισή μας χρειάζεται να συνδυάζει ζεστασιά και σαφήνεια, αυστηρότητα και χιούμορ, εγγύτητα και σεβασμό.
Σε αυτό το άρθρο θα μοιραστώ μερικές βασικές κατευθύνσεις, ώστε να δημιουργήσεις ένα κλίμα συνεργασίας και ασφάλειας που οι μαθητές σου θα θυμούνται για χρόνια.
- Δημιουργία καλωσορίσματος
Η πρώτη εντύπωση μένει. Ένα χαμόγελο και θετική διάθεση αρκούν για να ανοίξουν οι πόρτες της επικοινωνίας. Η γνωριμία δεν περιορίζεται μόνο στο όνομα· είναι σημαντικό να μάθουμε και μερικά βασικά ενδιαφέροντα των παιδιών, ώστε να δείξουμε αληθινό ενδιαφέρον.
Μικρές δραστηριότητες γνωριμίας, όπως «παρουσίασε τον εαυτό σου με μια λέξη ή ένα χρώμα», η χρήση παιχνιδιών ή ακόμη και η διάταξη των θρανίων σε κύκλο, μπορούν να μειώσουν την αμηχανία και να ενισχύσουν την αίσθηση ομάδας.
- Θέσπιση κανόνων με συμμετοχή
Οι κανόνες έχουν μεγαλύτερη αξία όταν δημιουργούνται από κοινού. Αφού συζητηθούν, μπορούν να υπογραφούν από όλους, ώστε κάθε παιδί να νιώσει υπεύθυνο και συμμέτοχο.
Καλό είναι οι κανόνες να είναι λίγοι, σαφείς και θετικά διατυπωμένοι – για παράδειγμα, «ακούμε όταν μιλάει ο άλλος» αντί για «μη μιλάς όταν μιλάει ο άλλος». Στα μικρότερα παιδιά μπορούμε να τους πλαισιώσουμε με χρώματα και σχέδια, ενώ στους εφήβους συχνά οι κανόνες γίνονται αντιληπτοί μέσα από τη στάση και τη συνέπειά μας από την πρώτη στιγμή.
- Ενίσχυση ασφάλειας και αποδοχής
Η τάξη χρειάζεται να είναι χώρος όπου κάθε παιδί αισθάνεται ότι έχει θέση και αξία. Αναγνωρίζουμε τη διαφορετικότητα, δίνουμε έμφαση στην προσπάθεια και όχι μόνο στο αποτέλεσμα και επιβραβεύουμε την πρόοδο όλων. Το πιο σημαντικό μήνυμα που πρέπει να σταλεί είναι ότι εδώ μπορούν να κάνουν λάθη χωρίς φόβο.
- Οργάνωση της πρώτης διδασκαλίας
Η πρώτη ώρα δεν χρειάζεται να είναι ούτε υπερβολικά βαριά ούτε απλώς διασκεδαστική. Χρειάζεται να έχει διαδραστικότητα, νόημα και μια γεύση από το τι θα ακολουθήσει.
Μπορείς να αξιοποιήσεις τον διαδραστικό πίνακα για μια μικρή επανάληψη, να παρουσιάσεις τα βιβλία και τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν ή ακόμη να διακοσμήσεις την τάξη με εμπνευστικά quotes. Στόχος είναι οι δραστηριότητες να συνδεθούν με τα ενδιαφέροντα των παιδιών και να τα κάνουν να συμμετάσχουν ενεργά, στον βαθμό που εκείνα επιθυμούν.
- Σχέση δασκάλου–μαθητών
Η ισορροπία είναι η λέξη-κλειδί: δίκαιοι αλλά προσιτοί, με χιούμορ αλλά χωρίς ειρωνεία. Από την πρώτη μέρα χρειάζεται να δείξουμε ότι μας ενδιαφέρουν οι μαθητές ως άνθρωποι και όχι μόνο ως βαθμοί.
Το μήνυμα που αξίζει να μείνει είναι: “Με νοιάζει ποιοι είστε, και τι μπορείτε να κάνετε και να γίνετε – όχι μόνο τι βαθμό θα πάρετε.”
Extra Tips για ένα δυνατό ξεκίνημα
- Μάθε τα ονόματα γρήγορα. Είναι ένδειξη σεβασμού και προσωπικού ενδιαφέροντος.
2. Χαιρέτησε προσωπικά κάθε παιδί όταν μπαίνει και όταν βγαίνει από την τάξη.
3. Αποκωδικοποίησε τα μη λεκτικά μηνύματα. Η γλώσσα του σώματος και οι εκφράσεις των παιδιών αποκαλύπτουν περισσότερα από όσα λένε οι λέξεις.
