Ο τόνος και η ένταση της φωνής μας παίζουν καθοριστικό ρόλο στο μάθημα. Ιδανικά ο τόνος (φωνητικό ύψος), μαζί με την ένταση (ισχύ ταλάντωσης) των ηχητικών κυμάτων που παράγουμε, ενορχηστρώνει τη διδασκαλία μας.
Θα έχετε φυσικά παρατηρήσει ότι υπάρχουν στιγμές κατά τις οποίες ο έλεγχος ξεφεύγει και οι μαθητές χάνουν την εστίασή τους. Ασχολούνται με το τι ακούστηκε, τι πέταξε, ποιος ήρθε. Μήπως εκεί δεν είναι που υψώνουμε τον τόνο της φωνής μας και προσπαθούμε να ακουστούμε περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη φωνή; Κι όμως, αυτή η τακτική δεν είναι η ενδεδειγμένη.
Το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε σε τέτοιες περιπτώσεις είναι να μειώσουμε τον τόνο της φωνής μας και να κρατήσουμε σταθερή την έντασή της, λίγο πιο ψηλά από ψιθυριστά. Αμέσως τα παιδιά θα αντιληφθούν ότι κάτι έχει αλλάξει και θα κάνουν ησυχία. Τότε θα ακούσουν αυτό που έχουμε να τους πούμε. Δηλαδή, ένας ήχος σε χαμηλό τόνο αλλά με δυνατή ένταση προσυπογράφει την ποιότητα στο μάθημά μας.
Παράλληλα με την λεκτική μας επικοινωνία και η μη λεκτική θα πρέπει να βρίσκεται σε αρμονία. Αν, από τη μια, λέμε στα παιδιά να ηρεμήσουν και από την άλλη εμείς κουνάμε σπασμωδικά τα χέρια μας, τους στέλνουμε διφορούμενα μηνύματα.
Πρέπει πάντα να θυμόμαστε πως η μιμητική συμπεριφορά είναι κάτι που ασυναίσθητα υιοθετείται από τα παιδιά. Υποσυνείδητα λαμβάνουν το μήνυμα ότι, σαν κι εμάς, μπορούν κι εκείνα να φωνάζουν. Είναι προτιμότερο να κάνουμε μια παύση και να τους κοιτάξουμε. Κερδίζοντας έτσι την προσοχή μερικών ή και όλων ας υψώσουμε τα χέρια μας (ως άλλοι μαέστροι) και ας τα κατεβάσουμε ήρεμα, κλείνοντάς τα από μέσα προς τα έξω, σαν να σχηματίζουμε ένα μονοπάτι που πλαταίνει στο τέλος.
Επιπλέον, μιλάμε λίγο και στοχευμένα, αναγνωρίζοντας πάντα την ηλικία που έχουν τα παιδιά στα οποία απευθυνόμαστε. Για παράδειγμα, οι δύσκολες λέξεις όπως άλλωστε και το «κήρυγμα» δεν ενδείκνυται να χρησιμοποιηθούν σε μικρούς μαθητές και εφήβους, αντίστοιχα.
Ακόμη, όπως και στην επικοινωνία μας με τους συναδέλφους ή τους γονείς, υιοθετούμε τα χαρακτηριστικά μιας εποικοδομητικής συζήτησης. Πιο συγκεκριμένα, δε μιλάμε συνεχώς εμείς δίχως να αφήνουμε χώρο στους συνομιλητές μας. Εξάλλου η διάδραση προϋποθέτει παύσεις.
Όσον αφορά τον συγκεκριμένο κανόνα στην επικοινωνία με τους μαθητές μας, φροντίζουμε πέρα από τις στοχευμένες κουβέντες να τους αφήνουμε και τον κατάλληλο χρόνο, 3 με 5 δευτερόλεπτα, να επεξεργαστούν τα μηνύματά μας. Ειδάλλως, μπορεί να τους μιλάμε κι εκείνοι από μέσα τους να λένε «δεν σ’ ακούω, δεν σ’ ακούω!». Για να αποκλείσουμε αυτή την πιθανότητα, ας τους ρωτήσουμε μετά τι κατάλαβαν.
Για το τέλος, είναι σημαντικό να θυμόμαστε αυτό που είπε ο Ηράκλειτος για όσους δεν επιτυγχάνουν μια σωστή επικοινωνία: «Μην ξέροντας να ακούν δεν ξέρουν και να μιλούν».
