Είναι φυσιολογικό να μην έχουμε την ίδια σύνδεση με τους μαθητές μας, όπως άλλωστε συμβαίνει και σε όλες τις διανθρώπινες σχέσεις. Θα μπορούσαμε να πούμε πως και εδώ απηχεί ο νευτωνικός νόμος της δράσης-αντίδρασης αμφοτέρων κατευθύνσεων: για κάθε δύναμη που δρα γεννάται μία ίση δύναμη που αντιδρά. Άρα οι δυνάμεις λειτουργούν κατά ζεύγη!
Τι μπορούμε όμως να κάνουμε από την πλευρά μας για να τους φέρουμε λίγο πιο κοντά μας και να τους κάνουμε πιο ενεργούς στο μάθημα; Ειδικότερα ας δούμε μερικές απλές τεχνικές:
Τους επιβραβεύουμε
Ενισχύουμε, δηλαδή, μια σωστή συμπεριφορά, την προσπάθειά τους γενικά ή μια καλή απάντηση ειδικά. Δεν το παρακάνουμε με τους επαίνους, αλλά μπορούμε να «ανεβάσουμε» ένα παιδί όταν κάνει κάτι από τα παραπάνω και να δείξουμε λίγο περισσότερο ενθουσιασμό από όσο συνήθως μπροστά στην υπόλοιπη τάξη για κάτι που αυτό κατάφερε. Έτσι, θα του δώσουμε την αίσθηση ότι δεν το ξεχωρίζουμε από την ομάδα.
Έχω παρατηρήσει πολλές φορές τους εφήβους να τείνουν να πιστεύουν πόσο μερικοί δάσκαλοι «δεν τους συμπαθούν» ή έως και «μεροληπτούν» απέναντί τους. Εάν αυτό συμβαίνει με πλήθος καθηγητών, πρέπει να τους ρωτάμε διακριτικά σχετικά με αυτό. Τότε θα διαπιστώσουν και οι ίδιοι τον τρόπο τους απέναντι σ’ αυτούς τους εκπαιδευτικούς (που συχνά αυτός ο τρόπος επηρεάζει τις δικές μας αντιδράσεις ).
Εάν πάλι μιλάμε για μεμονωμένο γεγονός και αντιλαμβανόμαστε ότι όντως δεν υπάρχει connection μαθητή-καθηγητή, συμβουλεύουμε το παιδί να είναι συνεπές στις υποχρεώσεις του και ευγενικό, με σκοπό να τραβήξει θετικά την προσοχή του δασκάλου του.
Αποφεύγουμε τις ειρωνείες
Πολλοί μαθητές μας λένε ανόητες δικαιολογίες σχετικά με το χρόνο που είχαν να διαβάσουν ή έχουν μια παθητική στάση που φωνάζει «δεν με ενδιαφέρει ό,τι και να λες». Αυτή η περίπτωση μαθητών είναι και η πιο δύσκολη, αλλά και αυτή που μας κάνει απρόθυμους να τους παρέχουμε οποιαδήποτε βοήθεια. Έχει συμβεί και σ’ εμένα, παρά τις προσπάθειες για πιο ευχάριστο μάθημα, τις ευκαιρίες για συζήτηση σε θέματα που τους απασχολούν, την προτροπή μου να συζητούν όσα τους απασχολεί σε οποιαδήποτε φάση. Είναι όταν οι μαθητές μένουν απαθείς και δεν κάνουν καμία προσπάθεια να εμπλακούν στην διαδικασία, απαντώντας επανειλημμένα μονολεκτικά, βαριεστημένα ή άτονα.
Εξίσου σημαντικό βρίσκω να αποφύγουμε τις αιχμηρές κρίσεις για την πρόοδό τους, αλλά και κάποια ειρωνικά σχόλια που ίσως μας έρθουν αυθόρμητα στο νου. Επειδή αν αυτό γίνει κατ’ επανάληψη, θα φανούμε τουλάχιστον αντιπαθείς και στα μάτια τους.
Αντίθετα, μπορεί να πούμε αυτά που θέλουμε με πιο παιχνιδιάρικο τρόπο και περισσότερο σαν αστείο. Για παράδειγμα, αντί «σιγά μην έκανες τις εργασίες σου! Ως συνήθως, δεν εκπλησσόμεθα!», μπορούμε να πούμε «τι συνέβη αυτή τη φορά; μας έπιασε η άνοιξη και ξεχαστήκαμε;». Το πρώτο θα προκαλέσει την δυσαρέσκεια του παιδιού (ακόμη κι αν ξέρει ότι φταίει) και την προσοχή των άλλων, ενώ το δεύτερο θα ανοίξει μια περιορισμένη συζήτηση για την εποχή που όλους μας ξελογιάζει λίγο-πολύ.
Πάμε λίγο με τα «νερά» τους
Πρακτικά αυτό σημαίνει πως δεν θα πρέπει να σχολιάζουμε το παραμικρό που αφορά τα παιδιά με τα οποία δεν έχουμε χημεία ή αλλιώς καλή επικοινωνία. Τους αφήνουμε λίγο «στην αφάνεια» μέχρι να κάνουν οι ίδιοι κάποιο σχόλιο ή να σηκώσουν το χέρι τους. Αυτό έμμεσα τους δείχνει πόσο σεβόμαστε την παρουσία και τα συναισθήματά τους. Αν δεν κάνουν κάποια εργασία, ρωτάμε απλώς το γιατί .
Δεν πέφτουμε σε παγίδες
Η πιο συχνή είναι να το παίρνουμε προσωπικά όταν δεν υπάρχει συνεννόηση με κάποιο παιδί και να υπερβάλλουμε δείχνοντας πως τους συμπαθούμε και είμαστε κοντά τους. Καλύτερα να προσπεράσουμε κάτι χωρίς να πιέζουμε και να πιεζόμαστε. Διότι ιδίως αν κάνουμε το τελευταίο, θα μας ρουφήξει ψυχική ενέργεια και θα μειώσει την ποιότητα του μαθήματός μας, κάτι που θα έχει άσχημο αντίκτυπο και στους υπολοίπους στην τάξη.
Γενικότερα ας ενθαρρύνουμε μια συζήτηση μεταξύ των μαθητών με αφορμή το μάθημα και ας προσπαθούμε να τους κάνουμε ομάδα. Μέσω του μοιράσματος εμπειριών, για το οποίο μπορείς να μάθεις περισσότερα εδώ https://legacylegatou.gr/simasia-moirasmatos-ton-thetikon/.
Αν πρόκειται για ιδιαίτερα μαθήματα, το μοίρασμα αυτό και η ανάγνωση ιστοριών βοηθάει πολύ το παιδί να ανοιχτεί, κάτι που καταφέρνουν και τα παιχνίδια. Εξίσου βοηθητικό είναι και ένα αστείο βίντεο ή ένα ανέκδοτο.
Πάντα πρέπει να έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας ότι η επένδυση σε τεχνικές απλές και σε συναισθήματα, είναι ακριβώς όπως «μια επένδυση στη μόρφωση: αποδίδει τον καλύτερο τόκο!» Βενιαμίν Φραγκλίνος
